یادداشتی درباره «بی همه چیز» (محسن قرایی) و «زالاوا» (ارسلان امیری)

سینمافا- مهدی غضنفری- فیلم «بی همه چیز» به نمایش درآمد.

۱- به نظرم “بی همه چیز” نام مناسبی برای فیلمی که اقتباسی ادبی محسوب می شود نیست
نام فیلم خیلی سرراست و پوپولیستی است فیلم همزمان هم اقتباس ادبی (“ملاقات با بانوی سالخوره ” نوشته فریدریش دورنمات نویسنده و نمایشنامه نویس مشهور سویسی) و هم اقتباس سینمایی (“ملاقات ” به کارگردانی برنهارد ویکی با بازی آنتونی کویین و اینگرید برگمن ) محسوب می شود.

۲-فیلم از حیث اجرا در کارگردانی و چیدمان میزانسن ها و طراحی صحنه قابل قبول است
اما در انتخاب بازیگران مخصوصا هدیه تهرانی بدلیل جوان بودن (و یا جوان به نظر رسیدن) و پرویز پرستویی در نقشی دو لحنی( و بیشتر منفی) متقاعده کننده نیست.

۳- از سویی حال و هوا و منطق فیلم هم اصلا ایرانی نیست و ایرانیزه هم نشده است فیلم از نظر تفسیری حتما برای مفسرین سوخت لازم را دارد و در صورت اکران تفسیرها خواهد شد اما در حیطه نقد فیلم کمبودها فراوان است.

همچنین فیلم زالاوا (ارسلان امیری) هم به نمایش درآمد.

۱- ارسلان امیری همسر آیدا پناهنده است (آیدا پناهنده نیز در جشنواره با “تی تی” حضور دارد ) او را پیشتر بعنوان فیلمنامه نویس و همکار فیلمنامه نویس همسر می شناختیم “زالاوا” اولین فیلمش در مقام کارگردانی است

۲-فیلم هم درباره جن است و هم نیست هم در تایید باور است و هم نیست هم در نقد خرافه است و هم نیست فیلم هم در ژانر سینمای وحشت و یا حتی کمدی سیاه است و هم نیست
چرا ؟ چون مشکل سینمای ایران کماکان فیلمنامه است

۳- فیلمساز موفق شده از بازیگران مطرح ش بازی های قابل قبولی آن هم با لهجه کردی بگیرد (می دانم که کردی گویش است اما فیلمساز میان فارسی معیار و گویش کردی چیزی میانه را انتخاب کرده است) فیلم از فضاسازی خوبی نیز برخوردار است

۴-مشکل بزرگ فیلم جدا از فیلمنامه، معلوم نبودن موضع فیلمساز است حقیقتا معلوم نیست فیلم درباره کیست و حرف حسابش چیست ؟! بخش پایانی فیلم از حیث بی منطقی و تراژدی زورکی اذیت خالص محسوب می شود

۵-فیلم همچون “بی همه چیز” در زمان شاه روایت می شود (تا بدلیل تفسیرهای جوراجور مشکلی برای اکران پیدا نکند) و به شکل عجیبی از نظر حال و هوا و تلقی که از مردم پیرامونی دارد خیلی شبیه است ! (به شکل عجیبی طراحی بعضی از سکانس ها مشابه است ! )