پروانه دیگر شنا نمی‌کند...
بررسی فیلم سینمایی «شنای پروانه»
سینمافا- محمد پورصادقی- فیلم “شنای پروانه”، که به صورت محدود و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در سینماها به اکران درآمده است، بهمن‌ماه سال گذشته مورد استقبال منتقدان سینمایی قرار گرفت. این فیلم با تمرکز بر موضوعات اجتماعی و بحران‌ها، به ویژه بحران موادمخدر، فقر و حاشیه نشینی، و مقابله با مجرمان، در قالب یک فیلم درام به تصویر کشیده شده است. محمد کارت، کارگردان لین فیلم با استفاده از تجربه‌هایش در مستند “آوانتاژ”، تصویر دقیقی از مسائل اجتماعی و حضور موادمخدر در جامعه، خصوصا در مناطق محروم جنوب شهر ارائه داده است. “شنای پروانه” در راستای فیلمهای اجتماعی منطقه جنوبی شهر در سال‌های اخیر ایران قرار می‌گیرد، فیلم‌هایی مانند “متری شیش‌ونیم” و “ابد و یک روز” که توانستند بخشی از معضلات مردمان این مناطق را به تصویر بکشند.
کارت با استفاده از مهارت و استعداد خود، توانسته است انحطاط اجتماعی را با مفاهیمی همچون عزت نفس و عشق در آمیزد و با جریانی پویا و هیجان‌انگیز، مخاطب را به تأمل در ماجراها و پیچیدگی‌های آن وادار کند.
از ویژگی‌های منحصربه‌فرد این فیلم، می‌توان به انتخاب لوکیشن، گریم و طراحی صحنه‌ی زندگی شخصیت‌های فیلم اشاره کرد. کارگردان با دقت و توجه به جزئیات، محیط و محله را به تصویر می‌کشد و مخاطب را به گره‌گشایی قصه و پیچ و خم آن‌جا دعوت می‌کند. از ابتدا تا انتهای فیلم، همراهی با شخصیت‌های پیچیده و تصمیمات انسانی جدی، تجربه‌ی کم‌نظیری را برای مخاطب امروزی که احتمالا در محله‌هایی با مشخصات دیگر زندگی می‌کند، ایجاد می‌کند.
فیلم با صحنه‌ای شوکه کننده آغاز می‌شود. سکانسی که در آن مفاهیمی چون «ناموس»، «غیرت» و «لاتی» به شکل سنتی‌شان جولان می‌دهند و همین نکته، آغازگر مهم‌ترین گره‌ی منطقی در فیلم است. در جایی که این تعاریف وجود دارند و به شکل بسیار محکمی در ساحت خانواده و محله اجرا می‌شوند بسیار بعید است که زن زیبارویی اجازه یابد به عنوان مربی در جایی که امکان امکان فیلم‌برداری وجود دارد، در استخر زنانه کار کند.
در جایی با وجود این مفاهیم و اجرای افراطی‌شان، حل مسائل هم به شکل‌های غیرمنطقی و یا باورناپذیر اتفاق می‌افتند. هیچ بعید نیست مخاطب به‌روز، از تعامل امروزی خانواده‌ی هاشم در سر سفره‌ی شام تعجب کند. این که مخاطبان چقدر جهان فیلم را مرتبط با واقعیت می‌دانند را می‌توان ضعف یا قوت کار تیم سه نفره‌ی نویسندگی این اثر دانست.
