نگاهی کوتاه به فیلم سینمایی «برادران لیلا»

سینمافا- “برادران لیلا” سومین فیلم بلند “سعید روستایی” است. کماکان بهترین فیلم فیلمساز فیلم اولش “ابد و یک روز” است و دو فیلم بعدی “متری شش و نیم” و “برداران لیلا” در جایگاه بعدی قرار می گیرند. برادران لیلا ترکیبی از ابد و یک روز و فیلم کوتاه خوب “مراسم” است. فیلم از همان آغاز رویکردی رئالیستی و مستند نما دارد. مثل سکانس کارخانه که آشکارا ما به ازای بیرونی دارد و حداقل اعتراضات کشت و نیشکر هفت تپه خوزستان را بیاد می آورد و یا سکانس آغازین فوت بزرگ قوم و تلاش برای جانشینی اش با اینکه برای اکنون مراسمی ساختگی به نظر می رسد اما بیرون از فرم فیلم نیست. از سویی دیگر کل سکانس عروسی و بیشتر دیالوگ های فیلم از فرم فیلم بیرون است و اذیت می کند. چهار برادر فیلم (حال و هوا و دغدغه هایشان) کاراکترهایی چیده شده دارند و این چیده شدگی (مهندسی) خیلی خیلی هویداست. پرواضح است که این مهندسی برای فیلمی که مستند نماست اذیت کننده محسوب می شود. کاراکتری که پیمان معادی نقشش را بازی می کند کاراکتری هم‌جنس‌گرا است اما جنس بازی پیمان معادی در مسیری اشتباه است! حال بماند کل سکانس پیاده شدن دختران از ماشین و اجرای دم دستی اش در شاَن چنین فیلمی نیست. برادران لیلا آشکارا دچار انشقاق فرم، لحن و روایت است و فیلمساز هر قراردادی با مخاطبش می بندد را دلبخواهی نقض می کند. فیلم چه در روایت و چه در کارگردانی با کاستی های زیادی برخوردار است. برادران لیلا آشکارا در نقد فیلم اثری سربه‌زیر محسوب می شود اما آنچه فیلم را به احتمال زیاد به بخش مسابقه جشنواره فیلم کن رسانده است و آنچه اینجا و آنجا موجب بحث و حدیث شده است نقد فیلم نیست بلکه تفسیر فیلم است که بعنوان نقد فیلم چاپ می شود. فیلم از حیث تفسیر دست‌اش پر است و به هر گونه تفسیر جامعه شناختی، روانشناختی، سیاسی، فمنیستی و حالا با رویکرد اعتراضات اجتماعی ایران راه می دهد. اگر فیلمساز در هر دو فیلم قبلی اش نگاهی غم خوارانه و همراه با تقدیس به خانواده دارد اکنون رسما پدر و مادر را نقد می کند و سیلی زدن دختر بر گونه پدر، حکم تیر خلاص را دارد (به نظر نگارنده دلیل اصلی توقیف فیلم هم همین سکانس است) فیلم از حیث تفسیری حرف ها دارد (مثل ارزش پیدا کردن دستشویی هایی یک پاساژ تجاری در وضعیت اقتصادی نابسامان) که در این یادداشت کوتاه جایش نیست. برادران لیلا از نظر سینمایی و نقد فیلم، حداکثر فیلمی متوسط است (دو ستاره‌) که در تفسیر دلیری می کند و دلبری می نماید.

نویسنده: مهدی غضنفری

مطالب فوق نظر منتقد محترم انجمن سینمایی بوده و دیدگاه سینمافا نیست.