
کسری تیرسحر؛ کارگردان فیلم کوتاه «اتاق شماره 13»: تلاش میکنم میان «فرم» و «محتوا» تعادل ایجاد کنم
سینمافا- کسری تیرسحر متولد ۱۳ دی ۱۳۷۷، دانشجوی کارگردانی سینما و تلویزیون دانشگاه صدا و سیما جمهوری اسلامی ایران است. فیلم «اتاق شماره 13» اولین ساختهی او، تا کنون ۱۰ حضور جهانی، 3 جایزه و 2 نامزدی به دست آورده است.
وی همچنین امسال به عنوان یکی از اعضای هیات انتخاب جشنواره فیلم هفتگی هالیوود (Hollywood Weekly Film Festivaal) انتخاب شده است.
با او درباره فعالیتهای فیلمسازی، علایق سینمایی و هدفش برای آینده، به گفت و گو پرداختیم.
– چه شد که به سراغ فیلمسازی رفتید؟ از دوره نوجوانی هم علاقهتان بود یا بعدها این انگیزه در شما شکل گرفت؟ هدفتان این است که فیلمسازی به حرفه اصلیتان تبدیل شود یا خیر؟
من از دوران کودکی علاقمند به موسیقی بودم و به نوازندگی ساز مشغول بودم، به مرور زمان و با بالا رفتن سنم، شروع به ساخت موسیقی متن برای تئاتر کردم و پایم به دنیای نمایش باز شد. کم کم به تئاتر و سینما علاقمند شدم و با بازی در چند نمایش سعی کردم راه خودم را برای رسیدن به کارگردانی سینما هموارتر کنم. خوشبختانه در آزمون کنکور موفق به قبولی در رشته کارگردانی سینما و تلویزیون شدم.
و اما چرا فیلمسازی؟! دیدگاهی که همیشه درباره مدیوم هنر داشتم (هر نوعی از هنر) این بود که بتوانم حرفی برای گفتن داشته باشم و تاثیر بگذارم. تا مقطعی با موسیقی این کار را انجام دادم، اما از جایی میدانستم موسیقی مرا راضی نمیکند و به سراغ سینما رفتم. سینما هم از آن عشق هاست که اگر دچارش شوید، هرگز رهایتان نمیکند. سینما روی ما تاثیر میگذارد، به طور مستقیم بینایی ما، شنوایی ما، ذهن و فکر و احساسات ما را درگیر میکند. من شیفتهی قدرت فیلم و سینما شدم و میخواهم که این کار را به عنوان حرفهی اصلیم ادامه دهم.
– فیلم «اتاق شماره 13» به موفقیتهای بینالمللی رسیده. در این باره بیشتر بفرمایید.
در فیلم «اتاق شماره ۱۳» با وهم و واقعیت کلماتِ یک نویسنده، درگیر میشویم که خود در کلماتش غرق شده است. به عقیده ی من فرم و محتوا باید با یکدیگر، بالانس و تعادل داشته باشند. هیچوقت نه فرمالیسم بودهام و نه محتواگرا؛ و همیشه این باور را داشتهام که تعادل این دو در یک فیلم مهم است. در «اتاق شماره ۱۳» هم تمام تلاش من برای برقراری تعادل بین این دو بخش بود.
در هر بخش از ترکیببندی تصویر، دکوپاژ و حرکتهای بازیگر و دوربین من از معنا و مفهوم استفاده کردم. نورپردازی و موسیقی فیلم هم در این زمینه موثر بوده. همینطور حداکثر استفاده را از اکسسوار و اجزای صحنه هم بردیم و تا حد ممکن از آنها در ترکیب بندی تصویر به صورت هدفمند استفاده کردیم.
– خیلی از کارگردانها تحت تاثیر فیلمسازان خارجی و ایرانی هستند. آیا شما هم فیلمسازان محبوبی دارید که فیلمهایتان را از جنبههایی به آنها شبیه بدانید؟
من تلاش کردهام که در زندگی و کارم، تا حد امکان، نه تنها از کسی تاثیر نگیرم بلکه تاثیر بگذارم. اما کارگردانهایی هستند که خط فکری و نگاهشان را دوست دارم، مثل کیشلوفسکی و اسکورسیزی.
– شما به موفقیتهایی در جشنوارههای خارجی دست یافتید. در این مورد بیشتر توضیح دهید. چه شد که فیلمتان را به این جشنوارهها فرستادید و چه بازخوردی از مخاطبان گرفتید؟
«اتاق شماره 13» تا کنون ۱۰ حضور جهانی، ۲ نامزدی و ۳ جایزه از جشنوارههای خارجی کسب کرده. من بسیار علاقمند بودم که بازخورد فیلم را در میان مردم کشورهای مختلف ببینم و کار توسط مخاطبان و داوران جهانی دیده شود. خوشبختانه هم از مردم و هم از داوران بازخورد خوبی دریافت کردم. یکی از جوایز هم «بهترین فیلم از نگاه مردم» بود.
– فیلم شما در جشنوارههای داخلی هم تحسین شده؟ به طور کلی چه تفاوتهایی میان جشنوارههای داخل ایران و خارج از کشور، میبینید؟
فیلم اتاق شماره ۱۳ برخلاف جوایز و حضورهای جهانی که داشته تا به امروز در جشنواره های داخلی حتی به نمایش هم در نیامده. تفاوت مهمی که میان جشنوارههای داخلی و خارجی میبینم آن است که در جشنوارههای خارجی توجه و اولویت داوران و گروه جشنواره اول از همه به خود مبحث هنر است و پس از آن به مسائل دیگر توجه می کنند. و خب قطعا در دنیای هنر هیچ چیز مهمتر از هنر نیست.
– فکر میکنید جشنوارههای ایران (در حوزه فیلمهای کوتاه) باید به چه سمتی حرکت کنند تا تاثیر مثبت بیشتری داشته باشند؟
با متنوعتر کردن و ایجاد بخشهای موضوعی، هم خود جشنوارهها تاثیرات بهتری خواهند گذاشت، هم فیلمسازها برای ساختن فیلم دربارهی موضوعاتی که در فیلم کوتاه داخلی کمتر دیده شده، انگیزه پیدا میکنند و همچنین با گزینشهای بهتر میتوانند سطح کیفی جشنواره را بالاتر ببرند و اعتبار بهتری به دست بیاورند.
– ساخت فیلم کوتاه برای شما به لحاظ اقتصادی به صرفه هست؟ هزینههای تولید افزایش قابل توجهی داشته. این مشکلاتی برای شما به وجود نیاورده؟
متاسفانه فیلمسازهای مستقل همیشه با مشکلات اقتصادی در ساخت و تولید فیلم، دست و پنجه نرم میکنند و هزینههای ساخت فیلم، روندی تصاعدی دارند. قطعا مشکلات زیادی هست، اما چه میتوان کرد؟ وضعیت موجود همین است. ولی خوشبختانه هنوز هم دنیای فیلمسازی مستقل رو به پیشرفت است.
– در این سالها که گروه «هنر و تجربه» آغاز به کار کرده، بعضا فیلمهای کوتاه را هم در قالب پکیجهایی، روی پرده برده. به طور کلی ارزیابیتان از کار این گروه خصوصا در حوزه فیلم کوتاه چیست؟ خود شما به دنبال اکران فیلم در این گروه بودهاید؟
این حرکت گروه هنر و تجربه از اتفاقهای خوب دنیای فیلم کوتاه ایران بوده و بسیار خوشایند هست که میبینیم فیلم کوتاه ایران در حال پیشرفت است؛ چون با این حرکت نه تنها اهالی سینمای ایران بلکه عموم مردم هم فرصت تماشا و آشنا شدن با فیلم کوتاه و کارگردانها و عوامل نوپای فیلم کوتاه را پیدا کردهاند. دیگر مزایایی که اکرانهای هنر و تجربه در حیطهی فیلم کوتاه داشته فرصت دیده شدن کارگردانهایی است که به هر دلیلی با جشنوارههای داخلی مشکل داشتهاند یا فیلمشان از نمایش در جشنوارههای داخلی محروم شده. خود من هنوز به اکران فیلمم در سینمای هنر و تجربه فکر نکردهام اما پس از اکرانهای جشنوارهای، حتما به دنبال آن خواهم بود.
– به طور کلی وضعیت کیفی فیلمهای کوتاه ایران را چگونه ارزیابی میکنید؟ فکر میکنید در مقایسه با سینمای حرفهای و فیلمهای بلند داستانی، چه موقعیتی دارد؟
فیلم کوتاه در ایران، فضای نسبتا آزادتری به فیلمساز میدهد تا آنچه را که میخواهد به تصویر بکشد و این فضا با وجود محدودیتهایی که دارد، نسبت به سینمای بلند داستانی، به شکل چشمگیری بازتر است. شاید تعجب کنید اما در کل از نظر من ساخت یک فیلم کوتاه خوب و استاندارد به نسبت فیلم بلند سختیهای خاص خودش را دارد. به دلیل اینکه فیلمساز مجبور است بیشترین مفهوم را در کمترین زمان ارائه دهد.
– دورنمای کارتان برای آینده چیست؟ قصد دارید به سراغ ساخت فیلمهای بلند هم بروید یا همان فضای فیلمهای کوتاه را ترجیح میدهید؟
در حال حاضر مشغول به کار در همین حیطه فیلم کوتاه خواهم ماند تا به نتیجه مطلوب خود برسم و پس از آن قطعا شروع به ساخت فیلمهای بلند داستانی میکنم. اما بسیار علاقمند هستم که در آن زمان هم فیلمهای کوتاه بسازم. از کودکی بسیار رویا پرداز بودم و دنیاهای خیالی خودم را داشتم و سینما به من این فرصت را میدهد که آن دنیا را ملموس و قابل رویت کنم.
– خودتان به عنوان یک مخاطب، چقدر پیگیر فیلمهای روز ایرانی و خارجی هستید؟ وضعیت این سالهای سینما را در مقایسه با گذشته، چگونه ارزیابی میکنید؟
قطعا به هدف بالا بردن کیفیت کار خودم هم که شده، وظیفه ی خود میبینم که پی گیر سینمای ایران و جهان باشم. نه تنها فیلم های روز بلکه فیلمهای سینمای کلاسیک و تاریخ سینما را ببینم. چون هر فیلم که میبینیم به ما مسائلی را میآموزد. فیلم های بد به ما یاد میدهند که چگونه فیلم بد نسازیم و فیلم های خوب به ما میآموزند که چگونه فیلمهای بهتر از آنها بسازیم.
دیوید فینچر که در یکی از مصاحبههایش میگوید تجربه به ما کمک میکند که با اطمینان خاطر اقدام به اشتباه کنیم و با هر فیلمی که میبینیم یک تجربهی جدید کسب میکنیم.
بیا تا برایت یک پیام خوب بگذارم